DÜNYANIN İLK TAPINAĞI TÜRKİYE’DE: “GÖBEKLİ TEPE”
Türkiye’nin doğusunda, Urfa yakınlarındaki Göbekli Tepe olarak bilinen bölgede, bilim insanlarından oluşan uluslararası bir ekip, muhteşem bir tapınak kompleksini gün yüzüne çıkardı. Karbon testleri bu yapıların yaklaşık 11.500 yıl önce inşa edildiğini yani Stone Henge’den 9000 yıl daha eski olduğunu ortaya çıkardı. Uzmanlar bunların insanoğlu tarafından yapılmış ilk yapılar olduğunu düşünüyor. Tarihi tezler, 10.000 yıl önce ortaya çıkan tarımın Neolitik devrimi tetiklediğini ve insanların avcı toplayıcılıktan yerleşik düzene geçtiğini ileri sürüyordu. Ancak Göbekli Tepe kazıları tüm bu varsayımları kökten değiştirecek nitelikte. Bu büyük keşif, sıralamayı değiştirerek dini, tarımdan da öncesine yerleştirebilir. İnanma ihtiyacı tapınak inşa etmek için insanları bir araya getirmiş ve tarımın icadına neden olmuş olabilir mi?
(national geographic) Kayıp Medeniyet: Türkiye Göbekli Tepe
Göbeklitepe’nin sırlarını belki de çözemeyeceğiz ama ondan şimdiye kadar öğrendiklerimiz çok şey ifade ediyor. Bu tapınak buz devrinin sonlarına dek uzanan çok uzun soluklu bir düşünce ve sanatkârlık geleneğinin doruk noktası… Temsil ettiği anlam itibari ile toplumları bir arada tutan sosyal bir bağ. İnsanlık için dev bir sıçrama tahtası. Kendimizi tabiatın bir parçası görmek yerine ona hükmetmeye başladığımızın resmi. Belki de burası tanrıların doğuşuna şahitlik etti ama bildiğimiz bir gerçek var ki o da; Göbeklitepe’nin kültürel evrimimizin doruk noktası olduğu. Burada insan toplulukları topluma dönüşmeye başladı. Burası insanlık tarihinde taş devrinden uzay çağına uzanan dev bir adımın ilk ve en eski ayak izi. Neolitik döneme ait Göbeklitepe, ilk tapınağın dolayısıyla yeryüzündeki ilk inancın merkezi olabilmesi açısından önemli. Bu bölgede yaklaşık 20 tapınak tespit edilmiş ve şu ana kadar yalnızca 6 tapınak gün ışığına çıkartılmıştır. Göbeklitepe bu zamana kadar bilinen en eski yapıt ve tapınaktan 7500 yıl daha eskiye ait. Göbeklitepe’nin keşfine kadar bilinen en eski tapınak ise Malta’da bulunmakta ve 5000 yaşında. Ayrıca Stonehenge’den 7000, Mısır piramitlerinden ise 7500 yıl daha yaşlı…
“Göbeklitepe’deki kazılarda elde ettiğimiz bulgularla, dünyanın bilinen en eski tapınma merkezlerinden birinin bu bölgede olduğunu ortaya çıkarmıştık. Ancak, son kazı çalışmalarıyla tapınma merkezinin dünyanın en büyük tapınma merkezi olduğunu tespit ettik. Yaptığımız araştırmalarda, Cilalı Taş Devrinde yaşamış insanların, yabani sığır, akrep, tilki, yılan, aslan, yaban eşeği, yaban ördeği ve yabani bitki kabartmalarını incelediğimizde hayvanlarını evcilleştiremedikleri sonucuna ulaştık. Ayrıca, dikili taşların (Stel) üzerindeki resimler ve kabartmalar o dönemde yaşamış olan insanların sanatları hakkında bizlere fikir veriyor. Buradaki tapınak, dünyanın bilinen en büyük tapınağı olma özelliğini taşıyor”
Prof. Dr. Klaus Schmidt
Comments